هنرمند حوزه پته دوزی، نجمه محمدی نژاد
اوایل دهه هشتاد، دقیقا همان سالهایی بود که نجمه محمدی نژاد با علاقه وافر خود وارد عرصه هنر و صنایع دستی شد. او از جمله هنرمندان موفق، شناخته شده و پرتلاش هنر اصیل پته دوزی به شمار میرود. برای او شال یعنی زندگی و هیجان. از جمله دستاوردهای محمدی نژاد در سالهای اخیر، دریافت همزمان سه نشان ملی در زمینه هنر پته دوزی است.
کویر خشک و سوزان مرکز ایران را که به ذهن میآوری با شهرهایی سراسر آفتابی و در نهایت گرما مواجه میشوی. اما آن سوتر مردمانی را میبینی که خیال سرسبزشان میهمان پارچههایی الوان با دوختهایی پر از نقاشی سبز طبیعت است. آری سخن از پته دوزی است. پارچههایی پشمین با دوخت هایی پیچ در پیچ و جقههایی با حافظه قرنها صلابت و استواری و نقشهایی که بالهای خیالت را به دریایی از نور پرواز میدهد. به زردشت، پیامبری که آمد تا سرسبزی را در قامت درختان سرو در فلات ایران به تصویر بکشد.
نجمه محمدی نژاد هنرمندی از خاستگاه شال ایرانی
با کهنانسانهای شیرین سخن این سرزمین که صحبت به میان میآوری، سفره خاطرات رنگین خویش را در مقابل رویت میگشایند. تو گویی میهمان ضیافت رنگهای ندیده و نشنیدهای.
برای اولین بار که گویش زیبای وی را شنیدم به یاد استاد علی اکبر صنعتی و بیشمار هنرمند معاصر کرمانی افتادم که آثار فاخرشان، گوشه گوشه موزههای ایران و جهان را پر کرده است. آری، سخن از نجمه محمدی نژاد، هنرمند و پژوهشگر پته دوز کرمانی است که بیش از نیمی از عمر خود را صرف هنرآموزی و کسب تجربه کرده است.
وی فارغ التحصیل رشته طراحی دوخت و صنایع دستی است و از سال ۸۲ در کسوت معلم در هنرستانهای کرمان به تعلیم دانش آموزان پرداخته است. وی از معدود سوزندوزهای ایرانی است که به طور همزمان در سه اثر، حایز نشان ملی شده است. محمدی نژاد هم اکنون با کوله باری از تجربه در حال انجام پژوهشی بزرگ در زمینه پته دوزی کرمان است. وی برای من نماد تلاش پیگیر و خستگیناپذیری است.
محمدی نژاد از خود میگوید
“از سالها پیش شروع به کسب تجربه در زمینه پته دوزی کردم. تلاش کردم تا دوخت های قدیمی و رنگ بندیها را فرا گیرم، اما در این مسیر با مشکلات عدیدهای مواجه بودم. برای اینکه بتوانم تجربه قدیمیهای پته دوزی را تکرار کنم، مجبور بودم به سراغ تکنیکهای رنگرزی و رنگبندی بروم. متاسفانه محدودیتهای عجیبی پیش رویم قرار داشت.
متاسفانه گسست نسلی و تغییر بنیادین در دوخت های پته از مشکلات اصلی مطالعه پته های قدیمی بود. از اواخر دوره قاجار، دوخت ها و فرم های پته دوزی دچار تغییرات عمدهای شده و رنگ های جوهری یا شیمیایی از ۱۵۰ سال قبل (طبق سفرنامه ژنرال پرسی سایکس) وارد حوزه پته دوزی و قالی بافی شده است. امروزه استادکاران ۸۰ و ۹۰ ساله در این بازه زمانی (دوره پهلوی تا کنون) جای میگیرند و به همین دلیل حتی این نسل از پته دوزان قدیمی نیز با رنگبندیها، تعدد رنگها و دوخت های دوره قاجار و قبلتر از آن آشنایی کافی ندارند.
کمبود یا عدم وجود مواد اولیه بومی پته نظیر نخ و شال اصیل و باکیفیت از دیگر مشکلات دوخت پته به روش قدماست. به اعتقاد من دلیل اصلی خلاصه شدن رنگ های پته در ۱۴ رنگ اصلی و فرعی در نداشتن صرفه اقتصادی در صنعت رنگرزی است. چرا که رنگرزهای فعلی حاضر به تولید طیف رنگ های متعدد در مقدار اندک نیستند. از این رو بازار پته دوزی با یک سانسور رنگی بزرگ روبروست.
گران قیمت بودن کرک تولید شده در کشور و عدم وجود زیرساخت لازم جهت ریسندگی کرک و حتی پشم و نیز وجود ضعف در رنگرزی امروزی از کاستیهای عمدهای است که هر روزه با آن دست و پنجه نرم میکنم”.
محمدی نژاد از ارادتمندان پته شاه نعمت اله ولی است و این پته را نقطه عطف پته های فاخر ایرانی میدهد. به اعتقاد وی پته شاه نعمت اله ولی نقشه راه پته دوزی کرمان است که میتواند چونان چراغی، روشنای هزاران راه نرفته در تجربه دوخت به روش قدما باشد”.
کارهای خانم محمدی نژاد به شدت زیباست پیجشون رودارم وکارهای ایشون رو ونقش های پته ی کهن رو دنبال میکنم.
خانم نیسیانی عزیز
بله، خانم محمدی نژاد پیج بسیار پرباری دارند.
ممنون از نظرتون.
سلام ببخشید من یه دانشجو هستم و درباره کسب وکار بته جقه باید پروژه تحویل بدیم میخوام بدون از چه سالی استارت خورد و توسط چه کسی وچگونه کسب درآمد میکنه اگه میشه کمکم کنید خیلی ممنون میشم
خانم ریاحی
سلام
با تشکر از کامنتی که گذاشتید. همون طور که به صورت تلفنی هم توضیح دادم، لطفا در واتس اپ، پیام بدید.
ممنون که با دقت تمام این مقاله رو مطالعه کردید.